Căn bệnh lạ: “viêm tủy sống”

Các chuyên gia Hoa Kỳ đang tìm tòi về căn nguyên của một căn bệnh bí mật, chứng bệnh ảnh hưởng đến thần kinh hệ của một số bệnh nhân làm việc tại những lò thịt.

Bệnh nhân đầu tiên, index case, phát bệnh từ tháng Mười Hai năm 2006. Ông này có dấu hiệu hư hoại thần kinh khá trầm trọng, hai chân mềm nhũn không còn sức mạnh để chống đỡ cơ thể, cả thân dưới cũng mất hết khả năng hoạt động. Khi thử nghiệm, Bác Sĩ Daniel H. Lachance, chuyên khoa Thần Kinh tại Mayo Clinic, đã nhận ra cột sống của bệnh nhân bị viêm trầm trọng, và phản ứng này do cơ thể tạo ra sự đối kháng với các tế bào thần kinh của chính bệnh nhân, một phản ứng “tự kháng” hay “autoimmune disease”. Các bác sĩ không tìm ra nguyên nhân của phản ứng để kháng kia nhưng đã dùng steroid (ngăn phả ứng viêm) để chữa trị. Bệnh nhân hồi phục. Khoảng tháng Tư năm 2007, khi ông này trở lại làm việc, bệnh cũ tái phát; bệnh nhân được chữa trị và bình phục. Nhưng khi trở lại làm việc, bệnh tái phát lần thứ ba. Vào thời gian này, tháng Mười Một năm 2007, các bác sĩ đã ghi nhận thêm nhiều trường hợp tương tự, tất cả là 12 bệnh nhân, 6 nam 6 nữ, tuổi từ 21 đến 51. Các bệnh nhân này đều làm việc tại Quality Pork Processors, một xưởng xẻ thịt tại Austin, Minnesota.

Khi ấy, các bác sĩ và cả chủ nhân của xưởng xẻ thịt hiểu rằng họ cần báo động và tường trình với bộ Y Tế tiểu bang, Minnesota Health Department. Bộ Y Tế Minnesota đã tường trình với Center for Diseases Control and Prevention (CDC) và xin giúp đỡ.

Việc bộc phát căn bệnh kỳ lạ kia xảy ra với con số nhỏ 12 bệnh nhân nhưng cơn bệnh trầm trọng đủ để nhà chức trách bắt đầu ngay một cuộc khảo sát quy mô, bao gồm nhiều lãnh vực của ngành Y tế công cộng.

Tháng Mười Một năm 2007, Tiến Sĩ Aaron DeVries, chuyên gia về Dịch Tễ học tại bộ Y Tế thăm xưởng xẻ thịt và bắt đầu khảo sát bệnh sử của bệnh nhân. Bệnh án không có những dữ kiện của chứng bò điên (mad cow) hay chứng trichinosis (một chứng bệnh do ký sinh trùng sống trong bắp thịt của heo, ăn thịt heo sống hay nấu chưa kỹ có thể gây bệnh) có nghĩa là chứng bệnh này không do việc ăn thịt heo. Chứng bệnh “viêm tủy sống” kia cũng không phải là bệnh truyền nhiễm vì thân nhân của những người bệnh vẫn mạnh khỏe.

Qua bệnh sử của các bệnh nhân, người ta nhận ra rằng họ làm việc tại xưởng xẻ thịt, và làm việc tại nơi xẻ đầu heo; các nhân công lọc thịt từ đầu heo. Thế là một nhà Dịch Tễ Học khác, Tiến Sĩ Ruth Lynfield của bộ Y Tế Minnesota đến quan sát nơi xẻ đầu heo, đặc biệt là chỗ lấy óc có tên là “blowing brains”.

Khi mỗi chiếc đầu heo đến bàn làm việc, nhân công đặt một ống sắt vào vào chân sọ. Một lượng không khí dưới áp suất cao (high-pressure compressed air) được bơm vào đầu heo, và óc heo theo hốc mắt, mũi “xịt” ra chậu hứng và vùng lân cận kể cả vòi và tay, mặt và quần áo nhân công. Óc heo được thu nhặt, đóng hộp để bán sang Hoa Lục và Nam Hàn nơi các đầu bếp chiên xào món óc heo!

Nhân công mặc áo choàng, đội mũ an toàn, đeo mắt kính và đeo găng tay nhưng nhiều người để cánh tay trần và không đeo mặt nạ che măt. Những hạt óc heo có thể bám vào mặt, mũi, miệng công nhân làm việc ở bàn “đầu heo”. Từ hôm ấy, xưởng xẻ thịt Quality Pork bắt đầu sử dụng kính che mặt (face shield) và ngưng việc bơm không khí vào đầu heo để lấy óc.

Các nhà Dịch Tễ Học cũng khảo sát 25 xưởng xẻ thịt khác tại Hoa Kỳ, và chỉ có hai xưởng dùng phương pháp tương tự để lấy óc heo. Xưởng xẻ thịt tại Nebraska không có dấu vết bệnh “viêm tủy sống”; nhưng xưởng Indiana Packers tại Delphi, Indiana có một số người bị triệu chứng tương tự, bệnh nhân đang được thử nghiệm. Cả hai xưởng xẻ thịt này đều ngưng việc bơm không khí để lấy óc heo.

Câu hỏi làm các chuyên gia vò đầu bứt tóc là tại sao óc heo lại tạo ra phản ứng viêm lạ lùng như thế? Tại sao nhân công chỉ phát bệnh bây giờ trong khi việc sử dụng không khí để lấy óc heo bắt đầu từ năm 1998? Có thể là các con heo heo kia có bệnh tật gì chăng?

Các bác sĩ thú ý khám nghiệm các con heo, thử đủ loại thử nghiệm mà vẫn không thấy dấu vết của sự nhiễm trùng từ vi khuẩn, siêu vi khuẩn đến ký sinh …

Bộ Y Tế Minnesota đã hợp tác với Bác Sĩ Ian Lipkin, một chuyên gia về miễn nhiễm tại hệ thần kinh, Đại Học Columbia, để tìm kiếm dấu vết của tính đề kháng giữa bệnh nhân và óc heo.

Tuy đã tìm nguồn gốc của việc gây bệnh, các chuyên gia vẫn chưa biết rõ nguyên nhân để giải thích tường tận bệnh lý, họ vẫn tiếp tục tìm tòi khảo sát. Trong khi đó, các xưởng xẻ thịt đã áp dụng nhiều phương pháp bảo vệ nhân công, từ việc mặc quần áo che kín thân thể, đi giày ống, đội mũ, đeo kính che mặt.

Quality Pork Processors là một xưởng xẻ thịt heo, có 1,300 nhân công, giết và mổ thịt 19,000 con heo mỗi ngày để cung cấp thịt cho hãng sản xuất thực phẩm Hormel Foods, nằm ngay bên cạnh. Các nhân công làm việc 8 tiếng một ngày, theo lối dây chuyền, mỗi người xẻ thịt từ một phần khác nhau trên con heo. Công việc được mô tả là nặng nhọc, nhân công được trả 11 -12 mỹ kim/ giờ và các lợi nhuận khác. Xưởng làm việc được các viên chức khám xét và nhân công cho là sạch sẽ.

*Tổng hợp tài liệu của Mayo Clinic, Minnesota Health Department và CDC

0 Response to "Căn bệnh lạ: “viêm tủy sống”"

Đăng nhận xét